Ηλικία

Όλες οι ηλικίες από 9 μέχρι 99 τα συγκεκριμένα παιδιά είναι από 10-12

Υλικά

Ηχητικά αντικείμενα

Χρόνος

Μία διδακτική ώρα

Βίντεο

Περιγραφή της τεχνικής και της διαδικασίας

Πρώτα κάνουμε μία μικρη εισαγωγή κάτι σαν:
Όλοι ακούμε! και όλοι μπορούμε να παίξουμε μουσική! και ακόμη καλύτερα όλοι μπορούμε να φτιάξουμε μουσική! Ας πειραματιστούμε με τον ήχο χωρίς να κρίνουμε αυτό που κάνουμε χωρίς να το χαρακτηρίζουμε θόρυβο ή μουσική απλά να το ακούσουμε να συγκεντρωθούμε σε αυτό, και να δοκιμάσουμε να επικοινωνήσουμε με τον ήχο ο ένας με τον άλλο! Να αναρωτηθούμε αν μπορούμε να μεταφέρουμε τον τρόπο που παίζουμε στον τρόπο που επικοινωνούμε με τους άλλους ανθρώπους. Μπορούμε άραγε; Ίσως να ψάξουμε αν μας ευχαριστεί αυτό που ακούμε και αν μας επηρεάζει σωματικά χωρίς να αναρωτηθούμε αν ακούμε έναν-έναν τους ήχους ή αν ακούμε όλους τους ήχους σαν ένα ενιαίο  …… Απλώς να συγκεντρωθούμε και να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει! Θέλουμε απλά να ακούσουμε χωρίς να κάνουμε εκείνη τη στιγμή τίποτε άλλο και να διαδράσουμε με τους ήχους που φτιάχνουν οι συμμαθητές μας.

Κατόπιν, ζητάμε από τα παιδιά να επιλέξουν ένα ή δύο αντικείμενα που παράγουν ήχο. Ακόμη, να πάρουν ένα χαρτί και ένα μολύβι. Αν είναι η πρώτη φορά που κάνουμε την δραστηριότητα τους ζητάω να επιλέξουν ένα αντικείμενο και πειραματιστούν σε «βάθος» με αυτό. Χωριζόμαστε σε ομάδες. Δίνω την οδηγία «άκου» και σε αυτούς που θα ακούσουν και σε αυτούς που θα παίξουν. Ζητώ από τα παιδιά που θα ακούσουν να κλείσουν τα μάτια και να συγκεντρωθούν σε αυτό που θα ακούσουν, να τους επιτρέψουν να τους παρασύρει, να τους ταξιδέψει ακόμη και να τους ενοχλήσει, αλλά να του δώσουν σημασία. Ζητώ από τα παιδιά που θα παίξουν να ακούσουν και να συνομιλήσουν, τους ζητώ επίσης κάποια στιγμή να κλείσουν τον αυτοσχεδιασμό ώστε να παίξουν και οι άλλες ομάδες. Μέχρι τώρα είναι πολύ σπάνιο κάποια ομάδα να παίζει ασταμάτητα, τότε συνήθως παρεμβαίνω καθώς η ώρα του σχολείου τρέχει και όλα τα παιδιά επιθυμούν να παίξουν. Ζητώ από τα παιδιά που ακούν να καταγράψουν τις εντυπώσεις τους αμέσως μόλις τελειώνει ο αυτοσχεδιασμός με όποιον τρόπο θέλουν, λεκτικά, γραφιστικά ή ζωγραφικά. Όσον αφορά το λόγο μπορούν να περιγράψουν ή να χρησιμοποιήσουν τις πρώτες λέξεις που τους έρχεται στο μυαλό. Στις παρατηρήσεις θα αντιγράψω μερικά από τα πράγματα που έγραψαν τα ίδια τα παιδιά.

Τι είναι όμως ο αυτοσχεδιασμός;Για να ακούσουμε τι έχουν να μας πουν τα παιδιά:

Αυτοσχεδιασμός είναι: κάτι που το εφευρίσκω μόνος μου – όταν συνδυάζω διάφορα πράγματα – όταν σχεδιάζω διάφορα πράγματα μαζί με άλλους – κάτι μη προγραμματισμένο – κάτι συνήθως με μουσική με χορό και τραγούδι, χωρίς πρόβες, χωρίς τίποτα απλά κάνουν ότι τους έρθει εκείνη τη στιγμή – σχεδιάζω και ακούω – όταν κάτι το σκέφτεσαι εκείνη τη στιγμή – όταν ανακαλύπτουμε κάτι εκείνη τη στιγμή – ένα σχέδιο χωρίς κανόνες – όταν έχω ξεχάσει μία σκηνή – μουσική και κάνω κάτι δικό μου – όταν κάνεις ήχους, κινήσεις και άλλα, δηλαδή φτιάχνεις κάτι σαν ορχήστρα απλά με ένα άτομο – ένα σχήμα, ένα μοτίβο που δεν είναι γραμμένο στο χαρτί, αλλά το φτιάχνουμε μόνοι μας εκείνη τη στιγμή, κάτι δικό μας – όταν σχεδιάζω κάτι που δεν υπάρχει….

Αποφασίσαμε να πειραματιστούμε με τον ήχο όχι με μουσικά όργανα, αλλά με αντικείμενα που έχουμε γύρω μας!

Σκοπός δραστηριότητας

– να αντιληφθούν ότι ο ήχος και η μουσική είναι κάτι χειροπιαστό
– να ευαισθητοποιήσουν την ακοή τους
– να δουλέψουν σε ομάδες και να επικοινωνήσουν
– να εκφραστούν  λεκτικά ή οπτικά
– να ανακαλύψουν ότι η τέχνη είναι κρυμμένη στα πιο απίθανα μέρη και ότι είμαστε όλοι καλλιτέχνες
– να συνειδητοποιήσουν ότι ο ήχος μπορεί να μας ταξιδέψει
– να ακούσουν τη λεπτομέρεια
– να διασκεδάσουν
– να συγκεντρωθούν
– να αισθανθούν δημιουργικά
– να ανακαλύψουν ότι υπάρχουν πολλές ηχητικές και μουσικές αλήθειες

Σχόλια / Συμβουλές / Παρατηρήσεις

Αντιγράφω μερικά από τα λόγια των ίδιων των παιδιών: (τάξη Δ)

Βασιλική: Μου φάνηκε ωραίο/μου φάνηκε σαν να έκλεινα μία κασετίνα – μου φάνηκε σαν να ήμουν σε μία ζούγκλα και αν έβρεχε, ένιωσα πολύ όμορφα, νομίζω ότι πήγα στο βουνό μετά στη θάλασσα και συνάντησα δελφίνια.

Ιφιγένεια: Νόμιζα ότι ήταν άνθρωποι που περπατούσαν στο δρόμο αλλά έβρεχε – μου φάνηκε σαν να ήμουν σε ένα γραφείο, έξω έβρεχε –  ένιωσα πολύ όμορφα –  σαν να ήμουν σε ένα βουνό που χιόνιζε, έβρεχε, φυσούσε.

Δημήτρης: Μου φάνηκε περίεργο – ένιωσα σα να ήμουν σε ένα μαγικό κόσμο – ένιωσα σαν να ήμουν πουλί – αισθάνθηκα σαν να ήμουν σε ένα λιβάδι και ξαφνικά ξέσπασε βροχή.

Αλεξάνδρα: Μου φάνηκε σαν να ήμουν σε ένα εργοστάσιο και δούλευαν μηχανές – σαν να ήμουν σε ένα λεωφορείο και έπαιζε κάποιος κομπολόι – ήταν σαν να τραβάνε την κουρτίνα σε μία κουζίνα εστιατορίου – ένιωσα θαυμασμό!

Μαίρη: Σαν να ήμουν σε ένα γραφείο – σαν να έβρεχε – ένιωσα ωραία – νόμιζα ότι ήμουν στην εξοχή και έβρεχε χαλάζι

Στέλιος: Ένιωσα ότι ήμουν στο σπίτι – βρέχει -έρημη πόλη – ένιωσα ωραία.

Αμαλία: Σαν να ήμουν σε μία καλύβα και έξω βρέχει -σαν να ήμουν σε μία αφρικανική φυλή που έκανε μία τελετή – σαν να βρίσκομαι σε ένα στοιχειωμένο σπίτι με φαντάσματα – σαν να ήμουν σε ένα βοσκοτόπι όπου ο βοσκός κοιμόταν ενώ τα πρόβατα χόρευαν.

Ελένη: Υπέροχα φανταστικό – δεν το πολυκατάλαβα – τέλειο – λίγο καλό.

Σπύρος: Σαν συναυλία – συγχρονισμένο – μέτριο – πολύ ωραίο.

Θεοδοσία: Σαν να ήμουν σε ένα δωμάτιο που κάποιος τακτοποιούσε – σαν να ήμουν σε ένα εργοστάσιο χαρτιού – σαν να ήμουν σε μία κουζίνα εστιατορίου – ένιωσα ελεύθερη να κάνω ότι θέλω.

Μαρία: Σαν ένας γίγαντας που περπατάει βαριά – σαν αν βρέχει σε ένα ρυάκι – σαν να ήμουν ανάμεσα σε πουλιά – ένιωσα πολύ ωραία.

Σπύρος: Σαν αν ψάχνω κάτι απεγνωσμένα – ένιωσα ελεύθερος – ένιωσα ότι χαλούσε ο κόσμος – σαν να ξυπνούσαν φαντάσματα.

Στέλλα: Δεν ήξερα τι να κάνω – σαν να βρισκόμουν σε ένα γραφείο – σαν να ήμουν στη φύση και άρχισε ξαφνικά να βρέχει – μπερδεύτηκα, ήταν σα να ήμουν σε μία βιβλιοθήκη μετά στη φύση και μετά στο γραφείο.

Παιδιά Πέμπτης τάξης:
Ελένη: Σαν να ήμουν στο θέατρο – ωραία! – χάος στο μυαλό μου – δεν ήταν ρυθμικό – έπαιζαν με το λίγο

Αλεξάνδρα: Εργοστάσιο – λιβάδι και μετά ξυλουργείο – σαν να είμαι στη μουσική – δάσος με πουλιά

Νάσος: Σαν κάποιος να καρφώνει κάτι – σαν να ήμουν σε ένα εργοστάσιο δώρων – δεν κατάλαβα τίποτα – σαν να ήμουν στο δάσος

Κατερίνα: Σαν να κάνουν έργα στο δρόμο – ελεύθερη – άνεμος που σιγά σιγά δυνάμωνε – πολλά χαλασμένα παλιά μηχανήματα – σαν να ήμουν σε ένα σκοτεινό δρόμο μου άρεσε.

Μαρία: Σαν να ήμουν σε ένα εργοστάσιο που δουλεύουν εργάτες – σαν να ήμουν σε ένα δάσος – σαν να έφτιαχναν ένα σπίτι/ σαν να ήμουν στον αέρα

Κωνσταντίνος: σαν ένας μπερδεμένος ρυθμός- σαν να σφυρηλατεί κάποιος τη σκεπή – σαν να χτυπάνε διάφορα πράγματα- ένιωσα χαλαρωτικά.

Βασίλης: Σαν μουσική ενός έργου που έχει αγωνία – σαν να έγινε κάποιο δυστύχημα/ αισθάνθηκα ωραία γιατί άκουγα τους άλλους- είχε ρυθμό.

Πέτρος: Σαν να σπάνε σίδερα και πέτρες – μπερδεμένο – ρυθμικό – απαλό.

Χαιντάρ: Σαν να ήμουν σε ένα αυτοκίνητο – δεν μου άρεσε –  μπράβο τους! – ήταν τέλειο.

Δημήτρης: σαν να είμαι στο γήπεδο και να φωνάζω συνθήματα – σαν να κάθομαι να διαβάσω – σαν να ήμουν στο εργοστάσιο – σαν να κάθομαι σε ένα ποτάμι.

και παιδιά Έκτης:

Μαρία: Ελεύθερη – σαν αν πέφτω – σαν να διαβάζω ένα βιβλίο και να τρώω ένα σακουλάκι καραμέλες

Άννα: Ελεύθερη – σαν κάτι να πήγε στραβά – μοναξιά

Ιωάννα: Σαν να ήμουν σε μία παρέλαση – σαν να βρέχει – σαν να ήμουν στη θάλασσα

Μαρία: Ελεύθερη – τη ζωή ενός ανθρώπου/ άνεμος που παρασύρει πράγματα και ο ήχος του αέρα

Αγγελική: Σαν να έπεφταν πράγματα ενώ γινόταν σεισμός – σαν να έφτιαχναν κάποια πράγματα – σαν να ήμουν σε μία πλατεία.

Ιωάννα: Σαν να ήμουν έξω και κάποια στιγμή άρχισε να ρίχνει χαλάζι – ελεύθερη – σαν να ήμουν στη θάλασσα φυσούσε και τα κύματα έσκαγαν στα βράχια

Σταύρος: Όλοι έπαιζαν σχεδόν τον ίδιο ήχο – μου άρεσε γιατί ο καθένα έπαιρνε μία πρωτοβουλία – αρκετά καλό

Αντώνης: Φόβος – ρυθμός – ευτυχία

Αναστασία: Αγωνία – ενθουσιασμός – χαρά

Ελισάβετ: Φόβος – βροχή – άνεμος

Κατερίνα: Ελευθερία – σαν να ήμουν σε μία πόλη γεμάτη αυτοκίνητα – σαν να ήμουν στο δάσος και άρχισε να βρέχει